LỜI NÓI ĐẦU
Thời kỳ nền kinh tế Việt Nam còn đang trong tình trạng tập trung bao cấp, các ngành sản xuất , kinh doanh hầu hết đều phát triển kém. Người ta gần như không quan tâm đến thị trường, không coi trọng đúng mức vai trò của thị trường đối với việc sản xuất kinh doanh . Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự trì trệ kéo dài của nền kinh tế . Khái niệm về thị trường cùng với những nghiên cứu về các lĩnh vực của thị trường chỉ thực sự xuất hiện ở Việt Nam khi nền kinh tế được chuyển đổi từ chế độ kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường . Không được Nhà nước bao cấp cung - tiêu đầu vào, đầu ra, đứng trước sự sống còn và phải chủ động quyết định hdsx kinh doanh , các doanh nghiệp mới nhận thấy vai trò hết sức quan trọng của thị trường. Chỉ có thị trường mới giúp cho các doanh nghiệp , cấp quản lý trả lời được những câu hỏi : sản xuất cái gì, sản xuất bao nhiêu, sản xuất cho ai...?
Doanh nghiệp có tiêu thụ được sản phẩm của mình sản xuất ra hay không, có phát triển được qui mô và danh tiến của mình hay không đều phụ thuộc vào thị trường của chính nó. Hiện nay , yêu cầu hội nhập của nền kt khu vực và thế giới là đòi hỏi tất yếu đối với nền kinh tế của Việt Nam. Đứng trước môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt và rộng lớn, các doanh nghiệp không chỉ , nỗ lực đẻ trụ vững trên thị trường trong nước mà còn không ngừng khai thác và phát triển thị trường nước ngoài, nâng cao khả năng tiêu thụ sản phẩm
Vĩnh Phúc là một tỉnh được thành lập không lâu, tỉnh được tách ra từ tỉnh Vĩnh Phú cũ năm 1997. Trong bối cảnh thị trường Việt Nam nói chung và tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng, nhiều vấn đề bất cập , đặc biệt là Vĩnh Phúc là một tỉnh mới mẻ nên gặp không ít khó khăn trong công tác quản lý và phát triển thị trường một cách hiệu quả. Mặt khác Vĩnh Phúc là một tỉnh có nhiều tiềm năng kinh tế và điều kiện thích hợp nên vấn đề thị trường và nhu cầu là rất thiết yếu. Vì vậy em xin mạnh dạn chọn đề tài "Một số giải pháp phát triển thị trường hàng hoá của tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2010".
Với thời gian thực tập ngắn và trình độ bản thân còn có hạn nên trong bài báo cáo thực tập này không tránh khỏi những thiếu xót. Vậy em rất mong nhận được sự góp ý nhận xét của các thầy, cô các cán bộ CNVC trong Sở kế hoạch - đầu tư Vĩnh Phúc để bài báo cáo của em được đầy đủ và hoàn thiện hơn.
Qua đây em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới toàn thể thầy cô giáo khoa Thương mại , đặc biệt là thầy giáo TS Trần Hoè đã trực tiếp , tận tình hướng dẫn tôi làm báo cáo thực tập và tập thể CBCNV Sở kế hoạch - Đầu tư Vĩnh Phúc đã giúp đỡ tôi hoàn thành báo cáo thực tập này.
Chương I : Đặc điểm kinh tế - xã hội Vĩnh Phúc và yêu cầu phát triển thị trường hàng hoá - dịch vụ
I. Nghiên cứu thị trường và vai trò của thị trường với sự phát triển hàng hoá - dịch vụ
1.1. Khái niệm thị trường :
Ban đầu thuật ngữ thị trường "được hiểu là nơi mà người mua và người bán gặp nhau để trao đổi hàng hoá. Theo định nghĩa này , thị trường được thu hẹp ở "cái chợ". Các nhà kinh tế sử dụng thuật ngữ thị trường để chỉ tập thể người mua, người bán giao dịch với nhau về một sản phẩm hay một lớp sản phẩm cụ thể như : thị trường nhà đất, thị trường rau quả, thị trường lao động.....
Sự phát triển của sản xuất làm cho quá trình lưu thông trở nên phức tạp. Các quan hệ mua - bán không còn chỉ đơn giản là "tiền trao, cháo múc" nữa mà đa dạng và phong phú nhiều kiểu hình khác nhau. Định nghĩa thị trường cổ điển ban đầu không còn bao quát hết được. Nội dung mới được đưa vào phạm trù thị trường. Theo định nghĩa hiện đại, thị trường là quá trình người mua, người bán tác động qua lại để xác định giá cả và sản lượng hàng hoá mua bán. Như vậy thị trường là tổng thể các quan hệ về lưu thông hàng hoá, lưu thông tiền tệ và các giao dịch mua bán hàng hoá dịch vụ.
Theo Mc Carthy thị trường được hiểu như sau : thị trường là nhóm khách hàng tiềm năng với những nhu cầu tương tự (giống nhau) và những người bán đưa ra các sản phẩm khác nhau với cách thức khác nhau để thoả mãn nhu cầu đó.
1.2 Nghiên cứu thị trường :
Thông qua khái niệm thị trường ta có thể hiểu nghiên cứu thị trường là hoạt động của con người diễn ra trong mối quan hệ với thị trường nhằm tìm hiểu ; xác định các thông tin về thị trường, từ đó có thể nắm bắt được những cơ hội kinh doanh xuất hiện trên thị trường. Nghiên cứu thị trường có nhiều chức năng liên kết giữa người tiêu dùng, khách hàng và công chúng với các nhà hoạt động thị trường thông qua những thông tin, những thông tin này có thể sử dụng để nhận dạng và xác định các vấn đề cũng như cơ hội Marketing; là cơ sở cho sự cải tiến và đánh giá các hoạt động Marketing.
Người nghiên cứu thị trường là người tìm kiếm các thông tin của người mua cũng như nhu cầu mong muốn và các phản ứng của họ để cải tiến hoàn thiện hàng hoá dịch vụ nhằm thoả mãn tối đa người mua. Nghiên cứu thị trường có thể được định nghĩa như sau : Nghiên cứu thị trường là việc nhận dạng, lựa chọn thu thập, phân tích và phổ biến thông tin với mục đích hỗ trợ việc ra quyết định có liên quan đến sự xác định và xử lý những vấn đề và cơ hội Marketing.
Như vậy về thực chất : nghiên cứu thị trường là quá trình đi tìm kiếm thu thập những thông tin cần thiết, phục vụ cho việc ra quyết định về Marketing của các nhà quản trị.
2. Vai trò của nghiên cứu thị trường với việc phát triển thị trường hàng hoá dịch vụ.
2.1 Sự cần thiết của công tác nghiên cứu thị trường.
Trong nền kinh tế thị trường các nhà sản xuất kinh doanh phải tập trung mọi nỗ lực của mình vào kinh doanh nhằm đáp ứng nhu cầu khách hàng và tồn tại trong sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường. Luôn luôn xem xét đánh giá thị trường với những biến động không ngừng của nó. Sự hiểu biết sâu sắc về thị trường sẽ tạo điều kiện cho các nhà sản xuất kinh doanh phản ứng với những biến động của thị trường một cách nhanh nhạy và có hiệu quả. Nghiên cứu thị trường là xuất phát điểm để hoạch định chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó tiến hành lập ra các chiến lược kinh doanh và chính sách thị trường.
Có thể nói nghiên cứu thị trường là chìa khoá của sự thành công, nó có vai trò vô cùng quan trọng, đã có rất nhiều công ty, các hãng khác nhau đã trở nên phát đạt và nổi tiếng nhờ chú trọng đến hoạt động nghiên cứu thị trường.
2.2 Vị trí của công tác nghiên cứu thị trường.
Để thấy được vị trí của nghiên cứu thị trường ta có thể bắt đầu từ việc so sánh hai quan điểm : Quan điểm bán hàng và quan điểm Marketing.
Quan điểm tập trung vào bán hàng khẳng định rằng : Người tiêu dùng thường bảo thủ và do đó có sức ỳ hay thái độ ngần ngại chần chừ trong việc mua sắm hàng hoá. Vì vậy, để thành công doanh nghiệp cần phải tập trung mọi nguồn lực và sự cố gắng vào việc thúc đẩy tiêu thụ và khuyến mại.
Theo quan điểm này thì yếu tố quyết định sự thành công của doanh nghiệp là tìm mọi cách tăng khối lượng sản phẩm tiêu thụ đã được sản xuất ra. Từ đó yêu cầu các nhà quản trị doanh nghiệp cần phải đầu tư nhiều hơn cho khoản tiêu thụ và khuyến mại.
Trong khi đó, quan điểm Marketing khẳng định : chìa khoá để đạt được những mục tiêu trong kinh doanh của doanh nghiệp là doanh nghiệp phải xác định đúng những nhu cầu và mong muốn của thị trường (khách hàng) mục tiêu, từ đó tìm mọi cách bảo đảm sự thoả mãn nhu cầu và mong muốn đó bằng những phương thức có ưu thế hơn so với đối thủ cạnh tranh.
Theo Doe Levit , sự tương phản sâu sắc giữa quan điểm bán hàng và quan điểm Marketing là ở chỗ:
- Quan điểm bán hàng tập trung vào nhu cầu của người bán còn quan điểm Marketing chú trọng đến nhu cầu người mua.
- Quan điểm bán hàng quan tâm đến việc làm thế nào để biến sản phẩm của mình thành tiền. Trong khi Marketing thì quan tâm đến ý tưởng thoả mãn nhu cầu của khách hàng bằng chính sản phẩm và tất cả những gì có liên quan đến việc tạo ra , cung ứng và tiêu dùng sản phẩm đó.
- Quan điểm Marketing dựa trên : thị trường , nhu cầu khách hàng , Marketing hỗn hợp và khả năng sinh lời. Quan điểm Marketing lại nhìn triển vọng từ ngoài vào trong, nó xuất phát từ thị trường được xác định rõ ràng với tất cả các hoạt động nó có tác động đến khách hàng. Ngược lại quan điểm bán hàng nhìn triển vọng từ trong ra ngoài: xuất phát từ nhà máy, tập trung vào những sản phẩm hiện có của công ty và đòi hỏi phải có biện pháp tiêu thụ, khuyến mại để bảo đảm bán hàng có lời.
Qua đây ta thấy rằng : nghiên cứu thị trường đóng vai trò cực kỳ quan trọng là xuất phát điểm của cả quá trình nghiên cứu là cơ sở cho quá trình kinh doanh việc có thành công hay không trong quá trình kinh doanh phụ thuộc rất lớn vào kết quả nghiên cứu nhu cầu, mong muốn của khách hàng công ty có đúng đắn là chính xác hay không. Nếu xác định sai nhu cầu thị trường thì việc hoạch định chiến lược cũng như toàn bộ những nỗ lực sau đó của doanh nghiệp đều là vô nghĩa và thất bại là điều khó tránh khỏi.
Chúng tôi trên mạng xã hội