LỜI NÓI ĐẦU
Trong những thập kỷ cuối cùng của thế kỷ 20, loài người đã được chứng kiến những bước phát triển mang tính đột phá của nhiều nghành khoa học và công nghệ, trong đó có công nghệ thông tin và công nghệ sinh học. Cách đây hơn 10 năm, mạng Internet còn là một lĩnh vực bí ẩn của riêng các nhà vật lý thì nay nó đã trở thành cuốn bách khoa toàn thư bình thường của hàng triệu học sinh trên toàn thế giới. Các nhà khoa học và kinh tế đều khẳng định rằng, sự phát triển như vũ bão của cuộc cách mạnh thông tin được đánh dấu bằng sự ra đời của mạng internet, các phương tiện khác như Email, máy vi tính các thế hệ, tạp chí điện tử, là một bước tiến đáng kể, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của con người, nâng cao đáng kể năng suất lao động, làm cho thế giới ngày càng hẹp lại, chất lượng và tốc độ truyền tin ngày càng nhanh. Chính những phát triển đó đã góp phần tạo nên một nền kinh tế toàn cầu hóa, nền kinh tế mạng và nền kinh tế tri thức.
Đương nhiên, thừa hưởng thành tựu của công nghệ hiện đại và khoa học ngân hàng, thẻ thanh toán, một loại thanh toán an toàn, nhanh chóng, tiện lợi, gọn nhẹ mà không phải dùng tiền mặt đã ra đời, từng bước thay thế cho một số kiểu thanh toán cũ lỗi thời, không còn thích hợp ở những lúc và nơi có thể. Cùng với thời gian, các loại thẻ cứ lần lượt ra đời và được đưa vào sử dụng với quy mô ngày càng lớn, đặc biệt là trong hệ thống thanh toán toàn cầu trong mấy thập kỷ qua. Thậm chí ở nhiều nước những loại thẻ này không còn là phương tiện thanh toán độc tôn của ngân hàng mà nó đã trở thành phổ biến, quen thuộc với cả nhiều dân thường.
Là con chim đầu đàn của hệ thống ngân hàng Việt Nam trong giao dịch thanh toán quốc tế, được phép của Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam đã bắt đầu thực hiện chế độ thanh toán thẻ tín dụng quốc tế tù năm 1990. Không dừng ở đó, hơn 10 năm qua, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam còn phát hành thẻ tại Việt Nam.
Là người đi sau và còn ít kinh nghiệm, trong hơn 10 năm thực hiện chế độ thanh toán thẻ, Ngân hàng Ngoại thương không tránh khỏi những bỡ ngỡ, vấp váp, thậm chí cả thăng trầm. Ví như cơn bão tài chính tiền tệ Châu á năm 1997 đã làm giảm đáng kể doanh số thanh toán thẻ. Từ những vấp váp và thăng trầm ấy, điều cần thiết có ý nghĩa sống còn là tìm ra cho được những giải pháp thích ứng có hiệu quả để lấy lại được thế cân bằng, khôi phục và phát triển hình thức thanh toán này trong thời gian tới.
Với nhận thức đó, tôi mạnh dạn nghiên cứu qua tài liệu và thực tế hoạt động của Ngân hàng Ngoại thương trong thời gian qua để đưa ra một số giải pháp trong chuyên đề tốt nghiệp của mình với tựa đề “Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác phát hành và thanh toán thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam”. Khoá luận gồm 3 chương:
Chương I: Lý luận chung về thẻ thanh toán
Chương II: Thực trạng của công tác phát hành và thanh toán thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam
Chương III: Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác phát hành và thanh toán thẻ tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam.
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tôi đã nhận được sự động viên, giúp đỡ chỉ bảo và hỗ trợ nhiệt tình , sự động viên khích lệ của những người thân gia đình, của các thầy cô, của các bộ Ngân hàng Ngoại thương.
Nhân dịp này , tôi xin chân thành cảm ơn cô giáo hướng dẫn Nguyễn Thị Thu Thảo về sự giúp đỡ, chỉ bảo tận tình và có hiệu quả trong quá trình nghiên cứu, viết và hiệu chỉnh chuyên đề tốt nghiệp này.
Tôi cũng xin chân thành cảm ơn cô Nguyễn Thị Tâm, Phó tổng Giám đốc Ngân hàng Ngoại thương Việt nam, chú Hà Văn Hiểu- Trưởng phòng quản lý thẻ và các cán bộ khác của Ngân hàng Ngoại thương Việt nam đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong qua trình thực tập, nghiên cứu, cung cấp cho tôi tài liệu, số liệu và những thông tin cần thiết khác.
Hà Nội, ngày 27, tháng 4, năm 2003.
CHƯƠNG I
LÍ LUẬN CHUNG VỀ THẺ THANH TOÁN
I.TỔNG QUAN VỀ THẺ THANH TOÁN
Lịch sử ra đời và phát triển của thẻ thanh toán
Thẻ thanh toán là một phương thức thanh toán không dùng tiền mặt hiện đại và hữu ích. Thẻ ra đời vào năm 1949 do ông Frank Mc Namara, một doanh nhân người Mỹ sáng chế. Có một lần sau khi dùng bữa tối tại một nhà hàng, ông bỗng phát hiện ra mình không mang theo tiền mặt. Ông phải gọi điện cho vợ nhanh chóng mang tiền đến thanh toán. Tình trạng khó xử này đã khiến ông mày mò chế tạo một phương tiện chi trả tiền mặt trong những trường hợp tương tự như thế. Thế là lần đầu tiên Mc Namara cho ra đời loại thẻ mang tên “Diners Club”.
Theo chân “Diners Club”, hàng loạt thẻ mới ra đời như Trip Charge, Golden Key, Gourmet Club, Espire Club và đến năm 1995, Carte Blanche và American Express ra đời (1958) và thống lĩnh thị trường. Lúc đầu phần lớn thẻ chỉ dùng cho giới doanh nhân nhưng các ngân hàng đã thấy rằng giới bình dân mới là đối tượng sử dụng chủ yếu trong tương lai. Với sự thay đổi chiến lược khách hàng của mình, các ngân hàng nhanh chóng thâm nhập vào thị trường thẻ và coi đây là thị trường đầy tiềm năng.
Ngân hàng Mỹ quốc là nơi đầu tiên phát hành thẻ Bank Americard mà ngày nay là Visa Card. Năm 1966, Bank Americard bắt đầu liên kết với các liên bang khác để phát triển mạng lưới thẻ này.
Trong khi thẻ Bank Americard đang thành công rực rỡ thì các tổ chức phát hành thẻ khác cũng đang tìm kiếm khả năng cạnh tranh với loại thẻ này. năm 1966, một hiệp hội ngân hàng mới, trong đó gồm 14 ngân hàng của Mỹ đã xây dựng một hệ thống giao dịch tự động nối mạng trong thanh toán thẻ tín dụng. Ngay sau đó, năm 1967, có bốn ngân hàng bang Califonia có hiệp hội thẻ mang tên Wessten States Bank Card Association đã liên kết với hiệp hội ngân hàng Interbank phát hành thẻ Master Charge mà ngày nay có tên là Master Card. Năm 1979, tổ chức thẻ quốc tế Master Card được thành lập. Hiện nay hiệp hội có tới 29000 thành viên.
Bên cạnh Visa Card và Master Card, thẻ American Express (Amex) và JCB của Nhật Bản cũng vươn lên mạnh mẽ. Doanh thu của các loại thẻ này cũng lên tới hàng trăm tỷ USD với hàng chục triệu thẻ lưu hành.
Với sự phát triển của thẻ thanh toán, các hiệp hội đang cạnh tranh nhau quyết liệt nhằm dành phần lớn thị trường cho mình. Sự cạnh tranh này tạo điều kiện cho thẻ thanh toán có cơ hội phát triển nhanh chóng trên phạm vi toàn cầu.
1.2. Khái niệm, đặc điểm cấu tạo và phân loại thẻ:
1.2.1 Khái niệm và đặc điểm cấu tạo của thẻ
Thẻ thanh toán là một phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt được cung cấp bởi ngân hàng hoặc các công ty lớn. Thẻ được dùng để thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ mà không dùng tiền mặt. Thẻ cũng được dùng để rút tiền mặt tại các ngân hàng đại lý hoặc các máy rút tiền tự động. Số tiền thanh toán hay rút ra phải nằm trong phạm vi số dư trong tài khoản tiền gửi hoặc hạn mức tín dụng ngân hàng cho phép.
Chúng tôi trên mạng xã hội